Ukłony dla wszystkich MAM!

0
18

26 maja to dzień szczególny, dzień matki. Nie mogliśmy zatem rozpocząć naszego biograficznego cyklu inaczej, niż prezentując postać wyjątkowej kobiety.

Demel Jadwiga, inż., (ur. 1892 – zm. 1989 w Gdańsku),

z domu Bujwid, córka Adama i Kazimiery, ojciec był wybitnym bakteriologiem-immunologiem, matka – publicystka, działaczka społeczna walcząca o prawa do studiów kobiet na wyższych uczelniach. Odziedziczyła pasję społecznikowską po swoich rodzicach, przybyła do Skarżyska z mężem Wacławem i córką Zofią w 1927 r. (1928), początkowo pracowała w ZEORK-u, radna miasta Skarżyska-Kamiennej, przed wojną razem z doktorem Zundelem Kahanem przeprowadziła akcję badań rentgenologicznych płuc dzieci szkolnych będących pod opieką medyczną Z. Kahana, była inicjatorką i założycielką Komitetu Budowy Szkoły Powszechnej przy ul. Asnyka/Konarskiego (obecnej Szkoły Podstawowej Nr 1), budowa trwała 5 lat, organizowała na potrzeby budowy kwesty uliczne, kwesty w majątkach okolicznych i miejscowych zakładach pracy. Działała społecznie także na rzecz bezrobotnych. Od początku wojny zaangażowała się w prace PCK, organizowała pomoc dla żołnierzy WP, jeńców wojennych w przejściowych obozach w Skarżysku-Kam. i Szydłowcu na przełomie września i października 1939 r. Wg K. Wojciechowskiej od stycznia 1940 pełniła funkcję przewodniczącej PCK, członkini Komitetu Pomocy Więźniom przy PCK, co wiązało się z aresztowaniami niemieckimi i koniecznością niesienia pomocy ofiarom tej tragedii. Po egzekucji na Borze ostrzeżona o groźbie aresztowania razem z córką Zofią opuściła Skarżysko i ukryła się w Wolicy, w majątku brata. Także tam włączyła się do konspiracji niosąc pomoc partyzantom ziemi kieleckiej. Po wojnie wraz z rodziną zamieszkała w Gdańsku, gdzie zmarła.

materiały z archiwum K. Wojciechowskiej; Kronika Orła Białego, Skarżysko-Kamienna 2009; ZDJĘCIE: kolekcja Marcina Medyńskiego